Projekt finansowany z budżetu państwa w ramach konkursu Ministra Spraw Zagranicznych RP „Dyplomacja publiczna 2024-2025 – wymiar europejski i przeciwdziałanie dezinformacji”.

Edycja 2025

MUGA – moduł II

Śledztwa cyfrowe i analiza operacji wpływu na rzecz bezpieczeństwa środowiska informacyjnego społeczeństw Mołdawii, Ukrainy, Gruzji i Armenii.

Projekt MUGA odpowiada na rosnące zagrożenia związane z dezinformacją i operacjami wpływu wymierzonymi w bezpieczeństwo informacyjne państw regionu Europy Wschodniej. Celem działań jest przeciwdziałanie szkodliwym narracjom informacyjnym, które godzą w wartości demokratyczne, destabilizują relacje międzynarodowe oraz wpływają negatywnie na postrzeganie Polski i jej partnerów.

W ramach projektu prowadzone są pogłębione badania środowisk informacyjnych Mołdawii, Ukrainy, Gruzji i Armenii, z uwzględnieniem czynników wpływających na podatność społeczeństw na zewnętrzne ingerencje. Analizie podlegają poziomy zaufania do mediów, struktura konsumpcji informacji oraz mechanizmy rozpowszechniania treści dezinformacyjnych i propagandowych.

Kampanie dezinformacyjne coraz częściej wykraczają poza kontekst lokalny, stając się narzędziem walki informacyjnej wymierzonej również w odbiorców zagranicznych. Tego rodzaju operacje mogą prowadzić do osłabienia wsparcia międzynarodowego dla państw regionu, wpływać na decyzje polityczne i pogłębiać podziały społeczne, wykorzystując m.in. wątki tożsamościowe, historyczne czy religijne.

Zespół projektu MUGA prowadzi regularny monitoring szkodliwych działań informacyjnych, opracowuje raporty analityczne oraz dostarcza narzędzi służących zwiększaniu odporności społecznej. Wiedza ta wspiera zarówno lokalnych partnerów, jak i instytucje międzynarodowe w przeciwdziałaniu dezinformacji i wzmacnianiu bezpieczeństwa informacyjnego.

W drugim module projektu, który ruszył w czerwcu 2025 r., zaplanowano realizację nowych śledztw cyfrowych koncentrujących się na identyfikacji aktorów dezinformacyjnych, mapowaniu ich narracji oraz analizie powiązań i mechanizmów rozpowszechniania treści. Działania te zostaną wsparte przez wizyty studyjne i konsultacje z lokalnymi ekspertami, które umożliwią weryfikację wniosków oraz dostosowanie rekomendacji do specyfiki poszczególnych państw.

Istotnym elementem projektu będą także warsztaty edukacyjne i szkoleniowe, skierowane do przedstawicieli instytucji publicznych, mediów, organizacji pozarządowych oraz środowisk akademickich. Celem tych działań jest wzmocnienie kompetencji w zakresie identyfikacji i neutralizacji operacji informacyjnych, analizy zagrożeń oraz budowania odpornych ekosystemów komunikacyjnych.

Efektem prac zespołu będzie opracowanie krajowych raportów analitycznych, zestawu narzędzi edukacyjnych i materiałów wizualnych, a także rekomendacji operacyjnych i strategicznych dla partnerów publicznych i społecznych. Projekt zakłada również przygotowanie dokumentów wsparcia dla lokalnych polityk informacyjnych, wzmacniających odporność na poziomie instytucjonalnym i obywatelskim.

Albatros II – MENA – moduł II

Już trzeci rok Fundacja INFO OPS Polska realizuje działania na rzecz wzmacniania odporności społecznej na dezinformację w ramach projektu Albatros II – MENA Przeciwdziałanie dezinformacji i zagrożeniom informacyjnym dla wartości i instytucji demokratycznych, szkodzącym relacjom międzynarodowym oraz wpływającym negatywnie na wizerunek Polski w Libanie, Iraku i Egipcie. Badanie wpływu dezinformacji i propagandy na społeczeństwa MENA – raport, strategie obrony i wdrożenie rekomendacji. 

Dotychczasowe analizy środowisk informacyjnych w Libanie, Iraku  i Egipcie nie tylko potwierdziły celowość prowadzonych działań, ale też wskazały na konieczność ich kontynuowania oraz sukcesywnego rozszerzania w kolejnych latach. Brak stabilności politycznej, gospodarczej i społecznej w krajach MENA przekłada się wprost na poziom bezpieczeństwa informacyjnego oraz determinuje konieczność jego stałego monitorowania. Kraje te bowiem podlegają silnym wpływom ze strony takich mocarstw jak Rosja, Chiny, Iran, ale też Białoruś i Turcja.

Generalne na postrzeganie i ocenę rzeczywistości w krajach MENA wpływa szereg czynników, w tym wielowymiarowych stresorów psychologicznych zakorzenionych w traumatycznej historii, niestabilności politycznej, napięciach religijnych i kryzysach gospodarczych. Warto też zwrócić uwagę na znaczenie takich elementów jak:

• struktura mediów państwowych i prywatnych wraz z siecią powiązań, w jakich one funkcjonują (ścisły nadzór i cenzura ze strony państwa, prześladowania dziennikarzy, brak pluralizmu opinii), 
• nawyki informacyjne społeczeństw wynikające m.in. tradycji (siła przekazu ustnego, podatność na teorie spiskowe) oraz wpływu autorytetów, w tym religijnych i liderów lokalnych, 
• uwarunkowania społeczne – np. wysoki poziom ubóstwa, bezrobocie, polaryzacja i podziały wewnętrzne społeczeństw, religia, patriarchalny model rodziny.

To wszystko, zwłaszcza w obliczu toczących się konfliktów międzynarodowych, które w ostatnim czasie dotykają również kraje Bliskiego Wschodu, sprawia, że zagrożenie dezinformacją staje się coraz większym problemem.

W drugim module projektu Albatros II – MENA, trwającym od 1 czerwca do 30 listopada 2025 r., we współpracy z międzynarodowymi partnerami, kontynuowane będą badania środowisk informacyjnych Libanu, Iraku i Egiptu w celu ujawnienia i przeanalizowania incydentów informacyjnych. Przeprowadzone zostaną również śledztwa cyfrowe, powstaną kolejne raporty. Ważnym elementem drugiego modułu będą konferencje i szkolenia organizowane w każdym z krajów, mające ułatwić rozpoznawanie dezinformacji oraz przeciwdziałanie. Partnerom przekażemy materiały szkoleniowe i informacyjne.

Realizacja zadań z projektu Albatros II – MENA, zarówno w pierwszym, jak i drugim module, ma fundamentalne znaczenie dla bezpieczeństwa informacyjnego i budowania odporności społecznej na fałszywe narracje w Libanie, Iraku i Egipcie.

Edycja 2024

MUGA – Śledztwa cyfrowe i analiza operacji wpływu na rzecz bezpieczeństwa środowiska informacyjnego społeczeństw Mołdawii, Ukrainy, Gruzji, Armenii. Przeciwdziałanie dezinformacji i zagrożeniom informacyjnym dla wartości i instytucji demokratycznych, szkodzącym relacjom międzynarodowym oraz wpływającym negatywnie na wizerunek Polski. Badanie odporności społecznej na dezinformację oraz analiza szkodliwych działań informacyjnych

W obliczu rosnącego zagrożenia dezinformacją na całym świecie, przeprowadzamy kompleksowe badania dotyczące poziomu odporności społecznej na fałszywe informacje, zaufania do mediów oraz sposobów korzystania z różnych źródeł informacji. Jednym z kluczowych narzędzi do oceny poziomu odporności na dezinformację są badania środowiska informacyjne wraz jego podatnościami na ingerencję zewnętrzną.

W ramach projektu MUGA będziemy prowadzili badania środowiska informacyjnego Mołdawii, Ukrainy, Gruzji, Armenii.

Kampanie dezinformacyjne nie są ograniczone wyłącznie do przestrzeni wewnętrznej. Coraz częściej działania te są skierowane do odbiorców zagranicznych. Działania te mogą mieć na celu osłabienie międzynarodowego wsparcia dla Polski lub jej sojuszników poprzez tworzenie fałszywego obrazu RP czy wartości demokratycznych Zachodu.

Regularna analiza szkodliwych działań informacyjnych pozwala na szybkie identyfikowanie zagrożeń i odpowiednie przeciwdziałanie. Tworzenie raportów na temat takich kampanii pomaga w podnoszeniu świadomości społecznej oraz pozwala odpowiednim instytucjom reagować na te zagrożenia.

Albatros II – MENA – Przeciwdziałanie dezinformacji i zagrożeniom informacyjnym dla wartości i instytucji demokratycznych, szkodzącym relacjom międzynarodowym oraz wpływającym negatywnie na wizerunek Polski w Libanie, Iraku i Egipcie. Badanie wpływu dezinformacji i propagandy na społeczeństwa MENA — raport, strategie obrony i wdrożenie rekomendacji

Bezpieczeństwo środowisk informacyjnych: Analiza wpływów Rosji, Chin, Iranu, Białorusi i Turcji w Libanie, Iraku i Egipcie. Bezpieczeństwo środowiska informacyjnego w dzisiejszych czasach wymaga szczegółowych analiz z uwzględnieniem wpływów globalnych mocarstw na percepcję społeczeństw wobec Zachodu oraz wartości demokratycznych. W tym kontekście ważne jest zrozumienie, jak Rosja, Chiny, Iran, Białoruś i Turcja oddziałują na kraje takie jak Liban, Irak i Egipt. To kraje o strategicznym znaczeniu dla regionu, a jednocześnie narażone na zewnętrzne wpływy dezinformacyjne.

Liban: Kluczowy punkt napięcia w regionie: Znaczenie Libanu dla Polski i Europy wynika przede wszystkim z jego strategicznego położenia i skutków, jakie dalsza destabilizacja może mieć na sytuację humanitarną, w tym wywołanie kryzysu migracyjnego. Z geopolitycznej perspektywy, Liban znajduje się pod presją zarówno zewnętrznych graczy, jak i wewnętrznych napięć, co czyni go szczególnie podatnym na wpływy zewnętrzne, w tym dezinformację. Rosja, której obecność w Syrii stawia ją w bezpośrednim sąsiedztwie Libanu, wykorzystuje sytuację do destabilizacji regionu i osłabienia bezpieczeństwa Europy. Jej działania są ukierunkowane na wywołanie niepokoju i napięć społecznych, co może skutkować migracjami w kierunku Cypru – co stanowi zagrożenie dla UE. Ponadto, Hezbollah, organizacja terrorystyczna z silnymi więzami z Iranem, stanowi dodatkowy kanał do wprowadzania dezinformacji oraz destabilizacji na granicy z Izraelem.

Irak: Destabilizacja i presja migracyjna: Irak, a szczególnie region Kurdystanu, od lat jest polem działania rosyjskich, irańskich i tureckich wpływów. Rosja i inne reżimy autorytarne, takie jak Białoruś, wykorzystują niestabilność regionu, by wywierać presję migracyjną na Polskę i inne kraje UE. Działania te są szczególnie widoczne w kontekście kryzysu migracyjnego na granicy polsko-białoruskiej, gdzie reżim Aleksandra Łukaszenki aktywnie manipuluje uchodźcami z Iraku, kierując ich w stronę Europy. Przyszłe projekty w regionie, takie jak badania środowiska informacyjnego prowadzone przez Fundację INFO OPS, koncentrują się na monitorowaniu i analizie propagandy oraz dezinformacji w Iraku i Kurdystanie, aby przeciwdziałać manipulacjom informacyjnym.

Egipt: Rosyjska propaganda w regionie i ryzyko destabilizacji: Egipt, jako kluczowy gracz w Afryce Północnej i jeden z najważniejszych partnerów handlowych Rosji, staje się centrum rosyjskiej dezinformacji. Choć Kair opowiedział się za rezolucją ONZ potępiającą rosyjską inwazję na Ukrainę, egipskie media państwowe często kolportują narracje rosyjskie, które oskarżają Zachód o prowadzenie „hybrydowej wojny” przeciwko Moskwie. Rosyjskie media, takie jak RT Arabic, mają szeroką widownię w Egipcie, co czyni ten kraj jednym z głównych celów rosyjskiej dezinformacji w regionie. Rosja wykorzystuje także egipskie kanały medialne do wzmacniania swojej narracji i budowania obrazu Zachodu jako agresora, który próbuje zniszczyć rosyjską gospodarkę sankcjami. Wraz z rosnącym napięciem w regionie, szczególnie w kontekście wojny w Strefie Gazy i potencjalnym napływem uchodźców palestyńskich do Egiptu, kraj ten staje się celem intensywnych kampanii dezinformacyjnych. Rosja dąży do destabilizacji regionu i wywołania większych napięć społecznych, które mogą prowadzić do wewnętrznych niepokojów.

W obliczu narastających zagrożeń związanych z dezinformacją konieczne jest prowadzenie szeroko zakrojonych działań badawczych i edukacyjnych. Projekty takie jak SHAFAFIYAT, realizowane w Iraku i Kurdystanie, czy analizy prowadzone w Libanie przez Fundację INFO OPS, mają na celu przeciwdziałanie dezinformacji oraz budowanie odporności społecznej na fałszywe narracje. Ważnym krokiem w tym procesie jest zwiększenie współpracy międzynarodowej, organizowanie konferencji, szkoleń oraz opracowywanie materiałów edukacyjnych, które podnoszą świadomość społeczną na temat zagrożeń informacyjnych.