Eksperci w Erywaniu wzywają do zintegrowanej obrony przed operacjami wpływu w regionie Kaukazu Południowego.

W dniu 24 września 2025 r. w stolicy Armenii odbyła się międzynarodowa konferencja „Polish–Armenian Conference on Information Environment and Influence Operations”, zorganizowana przez Fundację INFO OPS Polska we współpracy z partnerami z Armenii: Analytical Center on Globalization and Regional Cooperation, Anush Klimczyk Foundation i Democracy Development Foundation w ramach projektu MUGA, finansowanego przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP. Spotkanie zgromadziło przedstawicieli administracji publicznej, sektora medialnego, środowisk eksperckich, organizacji pozarządowych oraz międzynarodowych instytucji, aby wspólnie wypracować strategie przeciwdziałania dezinformacji i wrogim operacjom wpływu w regionie Kaukazu Południowego.

Analiza rosyjskich operacji wpływu – wnioski z doświadczeń regionu

W trakcie konferencji przedstawiono wyniki raportu fundacji INFO OPS Polska z badania środowiska informacyjnego w Armenii oraz rosyjskich operacji wpływu w tym kraju. Jednym z głównych tematów były mechanizmy rosyjskich operacji wpływu, w tym prezentacja studiów przypadków dotyczących rosyjskiej propagandy w Armenii. Zwrócono także uwagę na podobieństwa między rosyjskim modus operandi w Armenii i innych krajach, w szczególności Mołdawii i Gruzji.Eksperci wskazali, że analiza doświadczeń innych krajów może dostarczyć Armenii cennych informacji pomagających w przeciwdziałaniu operacjim Kremla. Podkreślano również konieczność kompleksowego badania infrastruktury wpływu Rosji w Armenii, obejmującego zarówno tradycyjne media, jak i sieci społeczne, podmioty finansowe oraz organizacje pozarządowe. W trakcie dyskusji armeńscy eksperci zgłosili szereg postulatów dotyczących ograniczenia swobody działania rosyjskich instrumentów wpływu.
W dyskusji uczestniczyli również przedstawiciele organizacji ukraińskich i rosyjskich uchodźców w Armenii, którzy omówili rolę swoich społeczności w zwalczaniu dezinformacji i propagandy Kremla.

Wzmocnienie przestrzeni medialnej i odporności informacyjnej

W dyskusji uczestniczyli również przedstawiciele organizacji ukraińskich i rosyjskich uchodźców w Armenii, którzy omówili rolę swoich społeczności w zwalczaniu dezinformacji i propagandy Kremla. W tym kontekście ważnym tematem była potrzeba wsparcia niezależnych rosyjskojęzycznych mediów w Armenii, takich jak Lava Media, które stanowią kluczowe narzędzie walki z dezinformacją wśród rosyjskojęzycznej diaspory. Rekomendowano również:
Monitoring mediów i wprowadzenie wymogów dotyczących transparentności finansowej, a także rozważenie ograniczenia działalności podmiotów szerzących manipulacyjne treści.

• Inwestycje w fact-checking i rozwój inicjatyw edukacyjnych, w tym współpracę z publiczną telewizją w zakresie szerokiego rozpowszechniania raportów weryfikujących informacje.
• Wielojęzyczne treści medialne – zwiększenie obecności materiałów w językach rosyjskim, gruzińskim, tureckim, irańskim i ukraińskim w programach telewizyjnych.
• Rebroadcasting zachodnich serwisów informacyjnych w językach rosyjskim i ormiańskim, co mogłoby poszerzyć dostęp obywateli do wiarygodnych źródeł.

Dyskutowano również koncepcję utworzenia niezależnej krajowej agencji medialnej, która pełniłaby funkcję strażnika pluralizmu i jakości debaty publicznej.

Młodzież, edukacja i komunikacja strategiczna

Uczestnicy zwrócili szczególną uwagę na konieczność aktywniejszego angażowania młodzieży w działania wzmacniające odporność informacyjną. Postulowano m.in.: tworzenie platform dialogu i inicjatyw adresowanych do młodych Ormian, prowadzenie badań nad ich postawami, motywacjami i obawami, organizowanie bezpłatnych kursów języka angielskiego w regionach poza Erewaniem, przy współpracy z instytucjami takimi jak British Council czy American Corners.

Podkreślano również potrzebę stworzenia przez rząd Armenii jednostki ds. komunikacji strategicznej, która koordynowałaby działania państwa w środowisku informacyjnym oraz wzmacniała odporność demokratycznych instytucji w obliczu narastających wyzwań.

Współpraca międzynarodowa i doświadczenia partnerów

Konferencja stała się forum wymiany doświadczeń między Armenią a partnerami z Europy Środkowo-Wschodniej. Przedstawiciele Francuskiego MSZ podzielili się wiedzą na temat zwalczania zagranicznych ingerencji informacyjnych, a uczestnicy zaproponowali:

• tłumaczenie i analizę orzeczeń sądowych dotyczących kampanii wyborczych w Rumunii,
• badanie polskich i rumuńskich doświadczeń we współpracy z platformami społecznościowymi takimi jak TikTok,
• monitorowanie przepływów finansowych (np. przez VTB Bank czy karty MIR) i analizę wpływu tych środków na procesy polityczne,
• ocenę, które podmioty wypełniły lukę po wycofaniu się USAID z niektórych obszarów działalności w Armenii.

Współpraca ma również objąć analizę populistycznych haseł wyborczych, monitorowanie napływu podwójnych obywateli z Rosji przed wyborami w 2026 r. oraz badanie specyfiki wpływu propagandy w różnych regionach Armenii. Wspólnota wartości demokratycznych i przyszłe działania W konkluzji uczestnicy konferencji podkreślili potrzebę budowania solidarności wokół wspólnych wartości demokratycznych – zarówno w ramach Partnerstwa Wschodniego, jak i w relacjach z ruchami obywatelskimi z Turcji iRosji, a także ormiańską społecznością ekspercką. Zarekomendowano także aktywniejsze działania Delegacji UE i państw członkowskich w przeciwdziałaniu dezinformacji na temat Unii Europejskiej. W kontekście kolejnych wyborów parlamentarnych w Armenii, które odbędą się w czerwcu 2026, wskazano na konieczność działań profrekwencyjnych. Niektóre organizacje armeńskie przedstawiły w tym zakresie swoje projekty.

Konferencja zakończyła się wspólnym apelem o kontynuację współpracy, koordynację działań oraz inwestowanie w edukację, media i społeczeństwo obywatelskie jako filary odporności informacyjnej. Współorganizatorzy – Fundacja INFO OPS Polska oraz partnerzy projektu MUGA – podkreślili, że ochrona demokracji w epoce wojen informacyjnych wymaga wspólnej strategii, konsekwencji i solidarności międzynarodowej.

Działania te są finansowane z budżetu państwa w ramach konkursu Ministra Spraw Zagranicznych RP pt.: „Dyplomacja Publiczna 2024–2025 – Wymiar Europejski i Przeciwdziałanie Dezinformacji”.